Để tạo điều kiện đi lại thuận lợi cho nhân dân sinh sống tại vùng cao, nhà nước đang triển khai xây dựng khoảng 2000 cầu treo dân sinh dưới sự tài trợ vốn của Ngân hàng Thế giới.

Hiện nay có thể phân 2 loại cầu treo chính: Cầu treo được chế tạo 100% bằng thép, và cầu treo kết cấu thép mặt cầu làm bằng gỗ. Mỗi loại đều có ưu và nhược điểm khác nhau.

Cầu treo thường được sử dụng tại vùng cao, ít chịu tải trọng của gió. Kết cấu nền đất tại các vùng khác nhau thường khác nhau, vì vậy cùng một khẩu độ (chiều dài, bề rộng), cùng chịu một tải trọng nhưng thiết kế phần móng thường khác nhau.

Cầu treo có mặt cầu làm gỗ, với điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm ướt quanh năm tuổi thọ thường không được kéo dài, mặt khác do có nhiều chủng loại gỗ khác nhau cùng được sử dụng nên mặt cầu thường không bị xuống cấp cùng một thời gian, gây khó khăn và tốn kém trong công tác bảo dưỡng. (Do mặt cầu hỏng từng phần, kinh phí sửa chữa do ngân sách cấp nên thủ tục phê duyệt sửa chữa phức tạp, không kịp thời nên có thể gây nguy hiểm cho người và phương tiện qua lại, do dùng kinh phí nhà nước nên khi thay thế thường phải thay toàn bộ bề mặt trong lúc có những vùng vẫn còn độ bền…).

Để tiết kiệm kinh phí có nên tiến hành các giải pháp sau:

1. Thiết kế mẫu

- Việc từng địa phương tự thiết kế cầu treo có thể xảy ra trường hợp để đảm bảo an toàn người ta thường tính hệ số dư quá lớn gây lãng phí trong đầu tư, nhưng cũng có trường hợp do năng lực chuyên môn yếu nên có thể có chi tiết không đảm bảo kỹ thuật, có thể xảy ra sự cố đáng tiếc.

- Căn cứ vào yêu cầu loại cầu cần chế tạo (cầu thép 100%, cầu thép mặt cầu làm bằng gỗ); căn cứ vào lưu lượng, tải trọng cầu phải chịu đựng; căn cứ vào từng khoảng khẩu độ… để thiết kế mẫu từng loại. Như vậy sẽ tiết kiệm chi phí thiết kế và tăng tính chuyên nghiệp trong thiết kế. Các nhà chuyên môn giúp tính toán ví dụ: ngoài việc thiết kế riêng phần móng và một số cầu có yêu cầu đặc biệt trong số 2000 cầu cần triển khai trong thời gian tới, thì chỉ cần ví dụ 150 thiết kế mẫu dùng chung thì số tiền tiết kiệm sẽ là bao lâu?

- Khi có thiết kế mẫu, các nhà thầu có thể chế tạo đồng loạt nên có thể giảm giá thành, triển khai nhanh.

- Nếu các địa phương tự đầu tư trên cơ sở thiết kế mẫu, thì có những chi tiết đòi hỏi tính kỹ thuật cao như cường độ thép, chất liệu thép, độ chính xác khi chế tạo… sẽ được nhà cung cấp chuyên nghiệp chế tạo riêng để đảm bảo kỹ thuật đồng bộ của cầu (các xưởng cơ khí tại các địa phương có thể rèn, tiện, tôi thép không đúng qui cách nên khi lắp ráp, các chi tiết này có thể gây sự cố…).

2. Phun tẩm gỗ để tăng độ bền

Gỗ thông sử dụng tại miền khí hậu nóng ẩm như Việt nam thì bị mục nát rất nhanh do bị mọt, nấm xâm nhập phân hủy. Trong chiến tranh Việt nam, người Mỹ sử dụng các cây thông xử lý hóa chất (cây có màu đen) để làm cột điện… rất bền với thời gian. Công nghệ phun tẩm ngày nay còn hiện đại hơn cách đây hơn 40 năm rất nhiều. Nhà nước nên có một đề tài nghiên cứu ngâm tẩm cho gỗ làm mặt cầu, sau đó chuyển giao cho các địa phương để gia công gỗ làm mặt cầu, giúp tăng tuổi thọ mặt cầu, giảm chi phí bảo dưỡng.

3. Tìm vật liệu khác làm mặt cầu

Mặt cầu làm bằng gỗ có thể nhanh hỏng, làm bằng thép tốn chi phí bảo dưỡng chống rét rỉ. Có thể đối với các cầu sử dụng chủ yếu phương tiện thô sơ có thể sử dụng chất dẻo cốt lưới thép. Chất dẻo có thể là sử dụng từ phế thải đảm bảo chất lượng đúc từng tấm, phía trong có thể là lưới thép ( ví dụ kích thước thép từ 1 - 1,5 mm, khoảng cách từng ô từ 15 - 20mm)

4. Xây dựng qui trình, qui chế bảo trì cầu

“Tính mạng con người là trên hết”, khi cầu xuống cấp, mặc dù nguy hiểm nhưng vì cuộc sống, mưu sinh.. nên người dân vẫn phải đi qua. Khi xảy ra tai nạn không có cơ quan nào đứng ra chịu trách nhiệm do quá nhiều lý do như: đang xây dựng dự toán, dự toán đã duyệt nhưng chưa có kinh phí, đã có kinh phí nhưng đang làm thủ tục gọi thầu… vì vậy cần xây dựng lại qui trình, qui chế khoán (kể cả tiền, trách nhiệm…) cho các tổ chức có trách nhiệm bảo dưỡng thường xuyên (đây cũng là giải pháp để tăng tuổi thọ của cầu, giảm chi phí) đừng để xuống cấp rồi mới sửa, các tổ chức này phải bảo trì ngay khi cầu có dấu hiệu xuống cấp, có thể gây nguy hiểm khi lưu thông.

Cscvn.vn